Kalsiyum skorlaması nedir?

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kalp damar hastalığı en sık görülen ölüm nedenidir. hastaların büyük çoğunluğunda koroner arter hastalığı öncesinde herhangi bir belirti oluşturmadan ani kardiyak ölüm veya miyokard infarktüsüne neden olmaktadır.

Bu noktada koroner arter hastalığının erken dönemde tanınmasını sağlayacak tanı yöntemleri önem kazanmaktadır. Bu yöntemlerden biri olan ve electron beam computerized tomography (EBCT) bilinen kalsiyum skorlama koroner arter hastalığının belirlenmesi için bir risk sınıflama yöntemidir. Kalsiyum skorlamasında amaç koroner arter hastalığı için riskli hastaların değerlendirilerek koroner arter hastalığının erken evrede tanınmasını sağlamaktır. Aterosklerotik damar hastalığında, koroner damar duvarında oluşan plak hastalığın temelidir. Zamanla bu plak üzerine kalsiyum ve lipid birikmekte ve ateroskleroz ilerlemektedir. Kalsiyum skorlama temel olarak damar duvarındaki plak içeriğindeki kalsiyum miktarının ölçülmesine dayanmaktadır. Bilgisayarlı tomografi yardımı ile koroner damar duvarındaki kalsiyum miktarı ölçülerek hastanın koroner arter hastalığı riski belirlenmektedir. Kalsiyum skorlaması sonucunda ;

Kalsiyum skoru Plak varlığı

0 Koroner arter hastalığı kanıtı yok

1-10 Koroner arter hastalığı riski minimal

11-100 Koroner arter hastalığı riski orta

101-400 Koroner arter hastalığı riski orta-yüksek

> 400 Koroner arter hastalığı riski yüksek

Kalsiyum skorlaması 0 olan bir hastanın 2-5 yıl içinde koroner olay yaşama riski oldukça düşüktür.

Kalsiyum skorlama toplum taraması amacıyla kullanılan bir test değildir. Bu test sadece koroner arter hastalığı için orta riskli hastalara önerilmektedir. Bunun nedeni düşük riskli hastalarda kalsiyum skorlamasının beklenildiği gibi düşük, yüksek riskli hastalarda ise beklenildiği gibi yüksek olmasıdır. Bu nedenle yüksek ve düşük riskli grupda kalsiyum skorlamasının yol gösterici olabildiği bir durum söz konusu değildir. Oysa orta riskli hastalarda 10 yıl içinde koroner arter hastalığı riski %10-20 arasında değişmektedir. Bu nedenle orta risk grubunda kalsiyum skorlama önem taşımaktadır. 35 yaş altı erkeklerde ve 45 yaş altı kadınlarda diyabet ve yüksek riskli aile öyküsü olmaması durumunda kalsiyum skorlamasının herhangi bir değeri yoktur.

Kalsiyum skorlamasının sınırlılıkları ve yanlış pozitif sonuçları olabileceği unutulmamalıdır. Kalsiyum skorunun yüksek olması her zaman damar çeperinde daralma veya koroner arter hastalığını göstermemektedir. Özellikle obez hastalarda görüntü kalitesi düşüktür.

Sonuç olarak kalsiyum skorlama bir risk belirleme yöntemidir. Koroner arter hastalığı tanısında altın standart olan koroner anjiografinin yerini tutmaz. Bu işlemin yapılma kararı ve sonucu hekim tarafından verilmelidir.